Wat is Afrikaanse identiteit?

Marvin Hokstam en Paddy Siyanga-Knudsen brengen studenten van de Certificaatscursus AfroSurinaamse Ontwikkelingsstudies bij de Anton de Kom Universiteit van Suriname, op een ontdekkingsreis naar hun Afrikaanse identiteit.

Welke geografische plek zij ook fysiek vandaan komen, mensen van Afrikaanse afkomst hebben gemeenschappelijke overeenkomsten; een gezamenlijke identiteit. Een element dat hen bindt; waarin ze elkaar herkennen. Omdat hun voorouders ergens vandaan gestolen zijn.

En daar zit er kracht in. De Afrikaanse diaspora alleen al, telt 170 miljoen mensen overal ter wereld. Dat is een onmetelijke economische macht. Stel je voor dat zij in staat zouden zijn zich zodanig te herenigen in die gemeenschappelijke identiteit. Stel je voor hoeveel onbenutte potentie, wel benut zal worden.

Afrikaanse identiteit reclaimen is net als dat konijnenhol waar Alice in tuimelde. Je komt overal zulke mooie, soms wrange informatie tegen, constant nieuwe informatie, nieuwe inzichten. Je komt jezelf tegen. En daar zit er veel kracht in, die de wereld Zwarte mensen niet heeft toegestaan om te ontwikkelen.

Identiteit is fluïde

Behalve dat een mens zoveel verschillende soorten identiteiten heeft – de persoonlijke, de genetische, de nationale, de sociale- is identiteit ook onderhavig aan de leefomstandigheden, aan de cultuur. Er ontstaan constant allerlei nieuwe, gemixte identiteiten, die etnische grenzen overstijgen en gedragen worden door nieuwe cultuuruitingen.

In al die identiteiten die je voor jezelf hebt geaccepteerd, wil je ook bij een bepaalde groep behoren; waarmee jij je identificeert. Je wil door anderen als iemand van die groep behandeld worden. Die groep heeft een zelfbeeld en wordt door anderen als uniek onderscheiden. Vaak wordt het beeld dat buitenstaanders hebben van die groep ook nog gekenmerkt door stereotypes.

Die groep heeft ook nog zijn eigen culturele identiteit; een kwaliteit die doorgeven wordt. Gemeenschappelijke waarden en normen en op grond van een gemeenschappelijk verleden.

Tijdens kolonisatie en in de dominantie van het Eurocentrisme zijn door kolinisators veel plekken onrechtmatig bezet gehouden; daarin is het voor mensen van Afrikaanse afkomst vaak moeilijk om hun eigen identiteit in een safe space te onwtikkelen. Dat onrechtmatig bezette plekken moeten worden ontruimd, wordt steeds duidelijker. Maar daarin moeten ook Zwarte mensen, mensen van Kleur, dan het werk doen zodat ze die ontnomen plekken weer kunnen innemen. En dat begint bij het herontdekken van de Afrikaanse identiteit.

Dit is een college onderdeel, Afro Surinaamse Studies, Anton de Kom Universiteit van Suriname